Een overzicht van het ontstaan van de Islam (4)
Heel eerlijk gezegd, heb ik zelf het woord anachronisme ook opgezocht, hoor. Maar nu is het wel duidelijk, lijkt me. Er klopt iets niet in de tijd. Namelijk dat de al-Aqsa moskee die in de Soera al-Isra 17:1 wordt vermeld, eigenlijk niet fysiek kan verwijzen naar de al-Aqsa Moskee in Jeruzalem. Die was er toen nog niet.
Dat is niet direct een leugen, er kan immers ook een andere uitleg voor zijn. En die is er ook. De verklaring is dan ook dat het een spirituele reis betrof. Mohammed was immers een profeet, een geestelijke, die openbaringen kreeg en in verbinding stond met Allah. Wat een logische uitleg is. Mohammed's hemelvaart was immers niet het einde van zijn leven.
Alleen is deze uitleg, ook in de Moslimwereld zelf, nog steeds onderwerp van gesprek waar niet elke stroming het met elkaar over eens is. Dat is waarom ik het online ook ben tegengekomen. Maar goed, dat is met vele interpretaties van de Bijbel hetzelfde. Voor heel veel Moslims is het in ieder geval geen issue.
Om wat meer inzicht te krijgen in de Islam wil ik daar graag dit artikel aan wijden. Ik ben uiteraard geen moslim, geen Islamkenner of een Kor'an geleerde. Maar, net als over de Bijbel is er van alles te vinden over de Islam en hoe het is ontstaan. De Islam heeft in de nabije toekomst immers 3 miljard volgelingen. Er is dus weinig geheim aan wat ik uit de openbare informatie haal.
Wat ik er wel graag bij wil zeggen, is dat ik niet de verfijnde interpretaties kan geven die een gelovige wel zou kunnen geven. Dat maakt het feitelijk ongeveer even betrouwbaar als een moslim die mij iets over de Bijbel wil uitleggen. Maar goed, ik blijf ook zoveel mogelijk af van de inhoud en doe een poging tot een korte beschrijving van de 'fysieke realiteit' van het ontstaan, niet de geestelijke realiteit.
Er zijn natuurlijk wel historische waarheden te verbinden. In de chronologie van de geschiedenis, zeg maar. Dus naar aanleiding van het vorige deel en de belangrijke bijzonderheden eerst een stuk context. Context die iedereen online kan vinden.
De profeet Mohammed en het ontstaan van de Islam
570 n.Chr. - De introductie en voorgeschiedenis
Het Mekka in Saoedi Arabië waar Mohammed in 570 is geboren is een belangrijke reizigersstad en een handelsstad, maar vooral ook het centrum van religieuze aanbidding. De Ka'aba was een kubusvormig bouwwerk dat in het hart van Mekka was opgebouwd. Dat was traditioneel een belangrijk heiligdom waar de vele afgoden van allerlei verschillende Arabische stammen in werden gehuisvest.
De Ka'aba functioneerde daarom ook als een neutraal religieus heiligdom waar stammen hun conflicten tijdelijk staakten om hun pelgrimstochten te kunnen uitvoeren. Mekka lag op een strategisch knooppunt en verbond verschillende regio's met elkaar. Door de Ka'aba was het ook een belangrijke ontmoetingsplaats voor verschillende stammen.
Dit maakte Mekka een soort vreedzame ontmoetingsplaats voor Arabieren uit verschillende regio's. De Quraysh-stam was de heersende klasse in Mekka en hun invloed kwam mede doordat zij de taak hadden om dit heiligdom te beheren en de vele afgoden te huisvesten die door stammen uit heel Arabië werden aanbeden. De Arabische stammenwereld was religieus gezien polytheïstisch ingesteld.
De Ka'aba was het heiligdom voor wel 360 verschillende afgoden. In het pre-Islamitische tijdperk was Allah echter geen Iconische godheid met een eigen representatie. Het was de onbekende God 'van de schepping' die mogelijk in het polytheïsme is ontstaan uit de overleveringen van de bestaande monotheïstische stromingen. Allah was een oppergod, maar wel als een van meerdere goden.
Banu Hashim was de clan van Mohammed en zijn familie die met veel verantwoordelijkheid het beheer van de Ka'aba verzorgden. Zij stonden bekend vanwege hun gastvrijheid jegens de pelgrims. In hun rol als beheerders van de Ka'aba wisten ze hiermee ook het neutrale karakter van de stad te behouden.
Mede daardoor was Mekka een kruispunt waar conflicten niet binnenkwamen en het een bloeiende economie had. De controle over Mekka en de Ka'aba bracht aanzienlijke economische voordelen door de pelgrimstochten naar hun stad en de handel die dat met zich meebracht. De Quraysh genoten hierdoor groot aanzien.
Het waren zelf ook handelaars en ze organiseerden grote karavanen die cruciaal waren voor de economie van Mekka. Het gaf hen zowel de religieuze als de politieke macht in Mekka. De Quraysh en de verschillende clans hadden zo een dominante positie in het politieke, economische en religieuze leven van de stad.
570 n.Chr - Het leven van Mohammed
Het verhaal van de profeet Mohammed begint eigenlijk bij zijn grootvader en zijn oom. Abd al-Muttalib, is de grootvader van Mohammed. Een gerespecteerde leider binnen de Quraysh-stam. Ook zijn oom Abu Talib is een gerespecteerd lid van de stam. Zij spelen een belangrijke rol in het beheer van de Ka'aba in Mekka. Oom Abu Talib is een rechtstreekse afstammeling van opa Abd al-Muttalib
Omdat de vader van Mohammed al is gestorven voor hij is geboren en zijn moeder overlijdt als hij 6 jaar is, komt hij eerst bij zijn opa terecht en later bij zijn oom. Hoewel zij beiden met een polytheïstische stam zijn verbonden die bovendien de leidende en de heersende klasse is van die tijd, blijken zij beiden ook een neiging te hebben tot het monotheïsme.
Van grootvader Abd al-Muttalib is daar meer over bekend. Hij erkent Allah als de enige oppergod, maar hij verwerpt de traditionele religie van zijn stam niet. Van zijn oom Abu Talib is het minder bekend, maar die is later wel bereid met zijn leven Mohammed te verdedigen tegen zijn eigen stamgenoten, als die hem willen vervolgen en hem vragen afstand te doen van het gedachtegoed van Mohammed.
De jonge jaren
Mohammed begint als handelsreiziger - verkoper. Hij reist veel en ziet veel van de wereld en is succesvol. Dat dankt hij aan zijn communicatieve vaardigheden, maar hij heeft ook de reputatie eerlijk te handelen en zijn afspraken na te komen. Daardoor krijgt hij de leiding over karavanen van de steenrijke weduwe Khadija.
595 n.Chr. - Het is de vrouw waar hij later mee trouwt als hij 25 jaar is. Zij is 15 jaar ouder, maar zij krijgen samen nog meerdere kinderen. Er is niet bekend of Mohammed ooit eerder in Jeruzalem is geweest. Die stad is immers onder controle van het Byzantijnse rijk. Wel is bekend dat hij regelmatig in Bosra kwam, dat in Syrië ligt.
Jeruzalem heeft in die geschiedenis al lang de reputatie van een heilige stad. Het kan zijn dat hij op zijn reizen geïnteresseerd is geraakt in het geloof van de Joden en de Christenen. Zoals het verhaal verteld, zou Mohammed de afgoderij en de aanbidding van al deze verschillende afgoden in Mekka verafschuwen. Mede door zijn familie is mogelijk zijn voorkeur voor het geloof in één God ontwikkeld.
Het begin van Mohammed als profeet
610 n.Chr. - Als Mohammed 40 jaar is, zondert hij zich af om te mediteren over de spirituele en sociale toestand van de samenleving in Mekka. Dat is in de Grot van Hira op de berg Jabal al-Nour. Hier ontvangt hij zijn eerste openbaring van Allah via de engel Djibriel (Gabriel) Het zijn de vijf allereerste verzen, die later echter in hoofdstuk 96 terechtkomen.
De eerste woorden "Lees in de naam van jouw Heer, Die heeft geschapen." Soera al-Alaq 96:1 (Kor'an, 96:1) Mohammed is echter analfabeet en kan niet lezen of schrijven. Als hij aangeeft dat hij niet kan lezen of schrijven, dan herhaalt de engel Djibriel het bevel net zolang tot Mohammed ze zelf kan voordragen. En dat is wat hij doet. Hij draagt zijn openbaringen voor aan zijn volgelingen die het opschrijven.
اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ
خَلَقَ الْإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ
اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ
الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ
عَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ
De Nederlandse vertaling:
"Lees! In de naam van jouw Heer, Die heeft geschapen."
"Hij heeft de mens geschapen uit een bloedklonter."
"Lees! En jouw Heer is de meest Edele."
"Die onderwees met de pen."
"Hij onderwees de mens wat hij niet wist."
Het feit dat Mohammed analfabeet is en niet kan lezen of schrijven wordt gezien als een wonder dat de goddelijke herkomst bevestigd. De moslims geloven dan ook dat de Kor'an al eeuwig aanwezig is bij Allah in de hemelse tafel (Al-Lawh al-Mahfoez) en dat deze op aarde stukje bij beetje aan de profeet Mohammed is geopenbaard.
De Kor'an (al-Qur'an) op zichzelf betekend "recitatie" of "dat wat wordt voorgedragen" en wordt niet beschouwd als een geschreven boek. Het zijn de opgetekende openbaringen van Mohammed die hij middels 'recitatie' overbrengt. Hij draagt het voor en zijn eerste volgelingen zijn begonnen met het opschrijven.
Hij begint, in de eerste drie jaren daarna, in het geheim te prediken over het geloof in één God (Tawhid) en roept op tot rechtvaardigheid en ethisch handelen. Hij benadrukte de aanbidding van één oppergod, Allah. De geschreven Kor'an bestond nog niet eerder, maar zoals gemeld was Allah al wel veel eerder bekend.
De ontwikkeling van de Islam
613 n.Chr. - Mohammed begint zijn boodschap vanaf 613 meer openlijk te verkondigen. Hij roept op om afgoderij en onrechtvaardigheid te verlaten. De leiders van Mekka, vooral van de Quraysh-stam, verzetten zich fel tegen zijn boodschap omdat het hun economische en sociale belangen bedreigt.
615 - 619 n.Chr. - Sommige volgelingen van Mohammed vluchten naar Abessinië (Ethiopië) om aan vervolging te ontsnappen. De christelijke koning daar biedt hen bescherming. 619 staat bekend als het "Jaar van Verdriet". Zowel zijn vrouw Khadija als zijn oom Abu Talib overlijden. Een zware periode voor Mohammed, omdat hij zowel zijn persoonlijke steun als zijn bescherming verliest.
620 n.Chr - Dit is een omstreden onderwerp. Mohammed verlooft zich met Aisha de dochter van Abu Bakr, die later zijn opvolger wordt. Aisha is volgens de overleveringen dan 6 jaar. Ze trouwen pas in 623 als zij dan 9 jaar is. Moderne interpretaties geven ruimte aan alternatieven voor haar leeftijd, waarmee de verloving en het trouwen dan met 16 en 19 jaar zou zijn ipv 6 en 9 jaar.
Dit is echter een minderheidsstandpunt. Mohammed is dan in ieder geval 50 jaar. Aisha wordt beschouwd als buitengewoon intelligent en speelt later een belangrijke rol in de islamitische gemeenschap. Ze leverde een groot aantal overleveringen van de uitspraken (hadith) en daden van Mohammed.
De Isra en Mi'raj
621 n.Chr. - Mohammed maakt een bijzondere reis: de Isra en Mi'raj. Volgens de islamitische traditie reist hij 's nachts van Mekka naar Jeruzalem (Isra) Hij leidt daar het gebed met de andere profeten zoals Jezus en Mozes. Dat zou in de al-Aqsa moskee zijn geweest. Vervolgens stijgt hij vanaf de Tempelberg op naar de hemelen (Mi'raj). (De rots waar nu de gouden Rotskoepel omheen is gebouwd)
Mohammed stijgt door de zeven hemelen, waar hij verschillende profeten ontmoet, zoals Adam, Johannes de Doper, Jezus, Jozef, Mozes, en Abraham. Hij krijgt uiteindelijk toegang tot de aanwezigheid van Allah. Hier ontvangt hij het gebod tot het verrichten van de vijf dagelijkse gebeden (salah).
622 n.Chr. - Dit is een cruciaal moment in de definitieve vestiging van de islam als een Arabische monotheïstische religie. De Quraysh uit Mekka beschouwden Mohammeds groeiende invloed als een bedreiging. Vanwege aanhoudende vervolging verlaat Mohammed Mekka en migreert hij naar Medina (toen Yathrib).
Het begin van de Islamitische Hiiri kalender
Hier vormt Mohammed de eerste Ummah (gemeenschap) gebaseerd op geloof, broederschap en rechtvaardigheid. Hij sluit verdragen met lokale stammen, zowel Joodse als Arabische. Het is de allereerste officiële oprichting van een Islamitische stadsstaat. Dat moment (Hijra) wordt als zo cruciaal beschouwd dat het jaar 622 het begin wordt in de latere Hijri, islamitische kalender (jaar 1 in de hijri-telling).
624 n.Chr. - Dit is ook een opvallend jaar in de korte geschiedenis van de Islam. Tot op dat moment was de bidrichting (qibla) nog naar Jeruzalem. Maar 16 maand nadat Mohammed dus succesvol Medina heeft overgenomen, verandert hij de qibla naar Mekka. Dat is een volledig tegenovergestelde bidrichting.
De manifestatie van dit visioen dat Mohammed al eerder heeft vindt dan plaats in Masjid al-Qiblatayn, ofwel de 'Moskee van de Twee Qiblas', een belangrijke moskee in Medina. Deze moskee had twee mihrabs (nissen die de qibla aanduiden) — één gericht op Jeruzalem en de andere gericht op Mekka.
Dat is waar Mohammed en zijn volgelingen aan Allah hebben gevraagd om een eigen identiteit voor de islam, onafhankelijk van andere religies. De Kor'an vermeldt dat Allah aan Mohammed de directe instructies gaf om de qibla (de bidrichting naar Jeruzalem) te veranderen naar de Ka'aba in Mekka, dat de heiligste plaats in de Arabische wereld is. Maar nog niet van de Islam.
In het bijzijn van zijn volgelingen heeft Mohammed de verandering persoonlijk gedemonstreerd, en dat is ook zo vastgelegd. Een ingrijpende verandering met een volledige omwenteling van 180 graden de andere kant op. Het wordt ook gezien als een cruciaal moment die de identiteit van de Islam heeft veranderd.
De militaire confrontaties en de vestiging van de Islam
Later dat jaar ontstonden er militaire confrontaties met de Mekkanen.
Slag bij Badr (624 n.Chr.): De moslims boekten een verrassende overwinning tegen een veel groter leger van de Quraysh. Dit versterkte hun positie.
Slag bij Uhud (625 n.Chr.): De Mekkanen wonnen deze slag, maar het conflict bleef onbeslist.
Slag bij de Gracht (627 n.Chr.): De Mekkanen belegerden Medina, maar de moslims verdedigden de stad succesvol door een gracht aan te leggen.
630 n.Chr. - Mohammed leidt een vreedzame verovering van Mekka met 10.000 volgelingen. Hij vernietigt dan alle afgodsbeelden in de Ka'aba. Hij zuivert en reinigt de Ka'aba van alle onzuiverheid en vanaf dat moment is het heiligdom nu bedoeld en geschikt geworden voor de eredienst van één God (Allah).
Dit moment markeert de triomf van de Islam in Arabië in die tijd.
Afscheidsbedevaart en overlijden
632 n.Chr. - Mohammed voert zijn Afscheidsbedevaart (Hajj) uit en houdt zijn beroemde Afscheidsrede op de berg Arafat. Hierin benadrukt hij gelijkheid, rechtvaardigheid en de naleving van de Islamitische principes. Zijn afscheidsrede is een van de grootste bijeenkomsten van zijn leven op de vlakte van Arafat.
Er zijn tienduizenden volgelingen en aanwezigen voor zijn afscheidsrede. Het is ook de eerste en enige complete Hajj die hij uitvoert sinds zijn migratie naar Medina. Gezien de woorden die hij spreekt, de samenvattende en concluderende manier van zijn rede, maakt het aannemelijk dat hij weet dat zijn einde nadert.
In die rede zei Mohammed: "Misschien zal ik na dit jaar niet meer onder jullie zijn." En tijdens deze afscheidsbedevaart werd ook het volgende vers geopenbaard:
"Vandaag heb Ik jullie religie voor jullie vervolmaakt, Mijn gunst aan jullie voltooid en de islam voor jullie als religie gekozen."(Koran, 5:3)
Mohammed gebruikte de gelegenheid om de kernprincipes van de islamitische geloofsleer en ethiek te herhalen, bijvoorbeeld over de onderwerpen:
Gelijkheid: "Een Arabier is niet beter dan een niet-Arabier, noch een niet-Arabier beter dan een Arabier, behalve in godsvrucht."
Respect voor eigendom en rechten: "Het is jullie verboden elkaar onrecht aan te doen."
Hij waarschuwde echter ook tegen verdeeldheid binnen de islamitische gemeenschap en benadrukte het belang van trouw aan de Koran en de Soenna. Daarbij heeft hij ook benadrukt dat hij zijn rol als profeet had vervuld en dat hij de verantwoordelijkheid overdroeg aan de gemeenschap.
Hij vroeg aan het einde van de rede: "Heb ik mijn taak overgebracht?" Het publiek antwoordde: "Ja!" Waarop hij zei: "O Allah, wees getuige!" Hij overleed een paar maanden later, maar volgens de verschillende kalendertellingen is het onduidelijk wat zijn leeftijd precies is (61-63) maar zijn overlijdensdatum is 8 juni 632 n.Chr.
In het vertrouwen hiermee recht te hebben gedaan aan de 'fysieke' geschiedenis zoals deze is opgetekend door diverse bronnen en dit netjes, correct te hebben samengevat.
コメント